انواع قطره چکان آبیاری قطره ای + فیلم و عکس
کاربرد قطره چکان و دریپر در آبیاری چیست؟
قطره چکان به عنوان بخش پایانی یک سیستم آبیاری می باشد. اگر تمام اجزا سامانه و لوازم آبیاری به درستی کار کنند اما قطره چکان نتواند توزیع یکسانی از آب داشته باشد یا دچار کم آبیاری یا بیش آبیاری شود عملکرد کل سامانه زیر سوال می رود. در نتیجه قطره چکان با توزیع یکنواخت آب با دبی مشخص و تعیین شده نقش مهمی در تکمیل یک سیستم آبیاری قطره ای دارد. وظیفه اصلی یک قطره چکان کاهش انرژی برای پخش یکنواخت آب است. در این مطلب با انواع قطره چکان آشنا می شوید
برای این که در آغاز و پایان لوله 16 یا لترال قطره چکان توزیع یکنواختی داشته باشد باید فشار آب در حد مناسبی باشد تا قطره چکان یا امیترها ببتوانند در ابتدا و پایان لاترال توزیع یکدستی داشته باشند همچنین فشار بالای اب در لوله باعث عدم یکنواختی می شود.
انواع قطره چکان
براساس نصب قطره چکان ها برروی لوله به دو دسته تقسیم می شوند.
- دریپر داخل لوله (in line)
- دریپر روی لوله (on line)
در مدل داخل لوله در کارخانه در فواصل مشخص قطره چکان داخل لوله کار گذاشته می شود اما در حالت روی لوله قطره چکان جداگانه تولید می شود و با ایجاد سوراخ بر روی لوله روی آن نصب می شود.
این مطلب نیز می توانید برای شما مفید باشد: نحوه رفع گرفتگی قطره چکان
در تصویر زیر انواع قطره چکان های روی لوله را مشاهده می کنید.
این مطلب شاید برای شما مفید باشد: قیمت و خرید لوازم آبیاری بارانی
در ویدیوی زیر آبیاری با دریپر نتافیم را مشاهده می کنید
انواع قطره چکان براساس عملکرد
دریپرها براساس عملکرد به دو نوع خود تنظیم شونده و تنظیمی تقسیم می شوند.
قطره چکان خود تنظیم شونده
این قطره چکان با استفاده از دیافراگم موجود در آن در یک بازه فشاری دبی ثابتی دارد در ویدیویی که در بالا مشاهده کردید عملکرد یک دریپر خود تنظیم شونده را مشاهده کردید این نوع از قطره چکان با تغییرات فشار در یک بازه مشخص دبی آنها تغییر نمی کند و دبی ثابتی دارند برای مثال: دریپر نتافیم دبی 8 لیتر بر ساعت در یک بازه فشاری مشخص 8 لیتر آب به ازای هر ساعت خروجی دارد.
کاربرد قطره چکان های تنظیم شونده در شرایط زیر دارای اهمیت است
- مزرعه های که به اجبار طول لوله آبیاری بالا است
- مزرعه های که شیب زمین بیش از دو درصد است
- کشت گیاهانی که نسبت به آبیاری بیشتر یا کمتر حساس هستند
- در واقع در مواردی که می خواهیم میزان دقیق و مشخص و ثابتی گیاهان را آبیاری کنیم این مدل کاربرد دارد.
همانطور که از اسم دریپری تنظیمی مشخص است می توان دبی خروجی آن را با استفاده از درپوش پیچی آن تنظیم نمود.
این دریپر زمانی کاربرد دارد که می خواهیم میزان آب آبیاری برای یک گیاه را تغییر بدهیم یا اینکه در بین گیاهان کشت شده یک گیاه نیاز آبی بیشتری دارد با استفاده از این قطره چکان ها می توانیم میزان آبیاری برای آن را افزایش دهیم.
محاسبه تعداد قطره چکان مورد نیاز
تعیین تعداد قطره چکان مورد نیاز در مزرعه از مهمترین فاکتورهای کارایی یک سیستم آبیاری است. عوامل مختلفی بر تعیین تعداد قطره چکان موثر است که در زیر به آن اشاره شده است
- سن درخت در واقع هرچه سن درخت بیشتر باشد باتوجه به نیاز بیشر به سطح خیس شده به قطره چکان های بیشتری نیز نیاز دارد.
- نیاز آب شویی در برخی مزارع امکان دارد به دلیل شوری آب و خاک و رفع آن دبی بیشتری آب به خاک داد که به سبب آن به قطره چکان بیشتری نیاز است.
- موردی که در بسیاری از طرح ها فراموش شده و به آن در آموزش ها اشاره نشده است میزان نفوذپذیری خاک است.
از مورد آخر توضیح می دهیم که توجه کمتری به آن شده اما اهمیت بالای دارد. یکی از تعاریف و ویژگی های آبیاری قطره ای این است که از ایجاد رواناب جلوگیری کند و میزان دبی، حداکثر برابر نفوذپذیری خاک باشد به عبارت دیگر یعنی میزان آب خروجی از قطره چکان به حدی باشد که می تواند در آن خاک نفوذ کند.
پس در خاک های که نفوذپذیری پایینی دارند باید به جای استفاده از یک قطره چکان 16 لیتر بر ساعت از دو قطره چکان 8 لیتر بر ساعت استفاده کنیم یا در صورت استفاده از دریپرهای تنظیمی میزان دبی را به اندازه نفوذ پذیری بگذاریم.
محاسبه فاصله قطره چکان ها
فاصله قطره چکان ها همانطور که در بخش بالا اشاره شد. میزان نفوذپذیری خاک در این بخش نیز بسیار اثر گذار است برای مثال در خاک های سبک(شنی) میزان نفوذ عمقی بیشتر از عرضی بوده و هرچی خاک سنگین تر باشد از میزان نفوذ عمقی کاسته و نفوذ عرضی بیشتر می شود پس در خاک های سبک باید فاصله قطره چکان ها از همدیگر کمتر باشد و در خاک های سنگین فاصله آنها از هم بیشتر باشد.
به طور تقریبی در خاک های سبک فاصله 60 سانتی متر و در خاک ها سنگین 130 سانتی متر در نظر بگیرید حالا در حالت میانی حدودی حساب کنید برای مثال برای یک خاک متوسط فاصله 100 سانتی متر را در نظر بگیرید.
توجه داشته باشید با افزایش سن گیاه نیازی به افزایش دبی یا قطره چکان نیست چرا که هدف خیس شدگی سطح سایه انداز درخت می باشد. پس در آبیاری قطره ای هدف نگه داشتن خاک در حالت ظرفیت مزرعه است برای این مهم دوره آبیاری(فاصله دو آبیاری از هم) را بیش از 3 روز در نظر نگیرید و همچنین ساعت ابیاری در هر دور را بالا نگیرید. چرا که ابیاری طولانی باعث شسته شدن املاح خاک در ناحیه ریشه شده و همچنین با نفوذ عمقی اب از محدود ریشه خارج شده و کاربردی برای گیاه ندارد.